Opvang

Methodes

IKC ‘t Holhuus laat zich inspireren door het gedachtegoed van Reggio Emilia, Human Dynamics, Emmi Pikler, Atelier in een Koffer en het Pedagogisch Kompas. Met name het bewust kijken naar en omgaan met de verschillende competenties en talenten spreekt ons uit deze benaderingen bijzonder aan. Human Dynamics geeft ons inzicht in onderliggende patronen die het menselijk gedrag aansturen. Een kind heeft oneindig veel mogelijkheden. Het kan leren met het hoofd, de handen en het gevoel; leren via de 100 talen van het kind. Begeleiders bieden materialen en technieken aan, waardoor de kinderen zich op allerlei manier kunnen uiten.

opvang

Methodes

opvang

Methodes

Emmi Pikler

Het kindbeeld van de Hongaarse kinderarts en pedagoog Emmi Pikler gaat uit van de competenties van baby’s. Ze zijn al tot veel in staat, ze zijn nieuwsgierig, hebben het vermogen om contact te leggen en hebben de innerlijke behoefte om te bewegen en zich te ontwikkelen. De wens om te ontdekken, te experimenteren en te leren leeft in ieder kind en het is aan ons om ze daartoe de gelegenheid te geven. Als de baby dat zelf mag doen, dan heeft hij de rust voorwerpen van alle kanten te bekijken, te voelen en te proeven. De dreumes zal ontdekken dat het één in het ander past of juist niet; hij leert dat hij het één boven op het andere kan zetten. Als de volwassene rustig toekijkt, ziet hij dat kinderen vindingrijker zijn dan dat wij hier kunnen beschrijven.

Zelf spelen heeft een positieve invloed op het gevoel van autonomie van het kind: hij kan zelf bepalen waarmee hij speelt en hoe lang. Zo leert hij de eigenschappen van voorwerpen kennen op zijn unieke manier. Hij ontdekt daarbij zijn interesses, zijn voorkeuren, zijn mogelijkheden en grenzen. Door deze vrijheid om zelf te kunnen spelen, ontwikkelt het kind zelfbewustzijn. Het voelt zich competent! Door rekening te houden met het tempo en de beweeglijkheid van de baby en te vertellen wat er met hem gaat gebeuren, kan hij zich mentaal en fysiek op alle handelingen voorbereiden (anticiperen). Later zal hij meedoen (participeren), en vervolgens is er werkelijk sprake van samenwerking tussen de volwassene en de baby (coöpereren).

Atelier in een koffer

Als kinderen in hun nieuwsgierigheid gefaciliteerd worden, kunnen ze in een flow komen. Dat betekent dat ze volledig opgaan in wat ze maken of onderzoeken. Deze hoge concentratie heeft effect op hun persoonlijke groei en ontwikkeling van de hersenen.

Atelier in een koffer heeft haalbaarheid als doel zodat regelmatig creatief werken met kinderen een onderdeel van de dagelijkse praktijk wordt. De basis hiervan is begrijpen met je handen, werken met divers materiaal dat uitnodigt tot ontdekken en denkprocessen uitlokt. In een rijk creatief klimaat spelen volwassenen een belangrijke rol met kennis van materiaal of technieken én het op een gelijkwaardige manier aangeven van grenzen en structuur.

Gelijkwaardigheid betekent niet dat alles mag en dat het kind het bepaalt, maar dat je het kind recht geeft op een eigen mening of idee.

Door zelf te ontdekken en oplossingen te vinden leren kinderen het meest. In plaats van een vastgelegde route van A naar B, gaat het bij een creatief proces juist om het vinden van verschillende routes (van A via T naar K) waarbij je verrast kan worden door nieuwe vondsten, maar soms ook op een doodlopend spoor kan zitten.

Atelier in een koffer is ontdekken, verkennen en onderzoeken het is vrijblijvend met een heleboel mogelijkheden. Hierbij kijken we naar het proces en niet naar het resultaat.

Pedagogisch kompas

Welbevinden en betrokkenheid maken het verschil

In iedere situatie is ons doel: de ontwikkeling van het kind verrijken. Daarbij vormen welbevinden en betrokkenheid de bril waardoor wij kijken. Hoe voelt het kind zich? Hoe is de betrokkenheid?

Welbevinden: kinderen met een hoog welbevinden beleven plezier, ze genieten en voelen zich als een vis in het water. Ze stralen vitaliteit en tegelijkertijd ontspanning en innerlijke rust uit. Ze stellen zich open en zijn ontvankelijk voor wat op hen afkomt. Ze zijn spontaan en durven zichzelf te zijn.

Betrokkenheid: betrokkenheid is te zien als kinderen (en volwassenen) een hoge concentratie vertonen, tijd vergeten, bezig zijn. Er is sprake van een intense mentale activiteit, een intrinsieke motivatie, gedrevenheid en geboeid zijn. Kinderen met een hoge betrokkenheid ervaren een grote voldoening en bewegen zich aan de grenzen van de eigen mogelijkheden.

Vier pedagogische pijlers die welbevinden en betrokkenheid stimuleren

Opvoeden doen we samen

Opvoeden doen we samen met ouders én met onze partners in onderwijs, zorg, sport en cultuur. Wij baseren onze bijdrage op een wetenschappelijk onderbouwd raamwerk, een levende pedagogiek en jarenlange praktijkervaring. We versterken elkaar. Zodat kinderen zich kunnen ontwikkelen tot bekwame, zelfstandige en sociale burgers die nu en in de toekomst bijdragen aan onze samenleving. Zij vinden bij ons een liefdevolle, sociale, veilige, uitdagende en gezonde leefomgeving – met volop ontwikkelingsmogelijkheden en leermomenten.

In een rijke, uitdagende omgeving

Een rijke, uitdagende omgeving is een voorwaarde om kinderen tot betrokken activiteit – en dus tot ontwikkeling – te krijgen. Die omgeving bestaat uit de kinderen zelf, de volwassenen en de fysieke ruimte. De kinderen zelf: kinderen leren ontzettend veel van elkaar. De volwassenen: ouders en professionals zijn rolmodellen. Vanuit hun diversiteit voegen ze rijkdom en zingeving toe.

De fysieke ruimte: de ruimte prikkelt tot verkenning, aftasten, ontdekken, spelen, ravotten, discussiëren en expressie in allerlei vormen. Een avontuurlijke plek waar iets te beleven valt.

Met ruimte voor initiatief

Kinderen krijgen de ruimte om initiatief te nemen, vanuit ons diepgeworteld vertrouwen dat zij competent zijn. Kinderen de ruimte bieden om zelf initiatief te nemen, is een krachtig middel om betrokkenheid te verhogen en zelfstandigheid te stimuleren. In een zorgzame, veilige en uitdagende omgeving krijgt een kind optimale kansen om zich te ontwikkelen en talenten aan te laten spreken. Ze worden ‘veelzijdig competent’.

Altijd in dialoog

We verdiepen ons in de kinderen vanuit waarachtige nieuwsgierigheid en empathie. We willen weten wat kinderen beweegt. Wat houdt ze bezig? Hoe kunnen we aansluiten op hun behoeften, niveau en belevingswereld? Wij kijken verder dan gedrag. We leven ons in de kinderen in, en stemmen daar onze aanpak op af.

Human Dynamics

Human Dynamics (HD) is een gedachtegoed afkomstig uit Amerika, ontwikkeld door Sandra Seagal en David Horne. HD gaat om inzicht in fundamentele kenmerken en behoeften. Wat heeft een mens nodig om zich te ontwikkelen? HD gaat over inzicht in de onderliggende patronen die het menselijke gedrag aansturen. Die patronen worden aangestuurd door drie principes: mentaal, emotioneel en fysiek. We beschikken allemaal over deze principes, maar iedereen heeft een eigen combinatievorm en dat maakt ons tot wie we zijn!

Op IKC ’t Holthuus is iedere begeleider opgeleid om het gedachtegoed van HD in de dagelijkse praktijk te benutten. Het gedachtegoed van HD geeft ons de mogelijkheid om met een open blik, zonder waardeoordeel, naar verschillen te kunnen kijken en deze verschillen te waarderen.

Binnen het IKC zien we HD terug in de manier waarop we elkaar aanspreken, naar elkaar luisteren, elkaar vragen stellen en feedback geven. Maar ook in de inrichting van ons gebouw. Zo zijn er stilteplekken binnen en buiten, zijn er plekken waar je goed samen kan werken, waar je kan onderzoeken en ontdekken. Het ene kind is tijdens zijn spel vooral onderzoekend bezig in z’n eentje, de ander wil graag brainstormen en sparren in een groepje. De één wil graag samen met anderen actief een spel spelen op het plein, de ander geniet van dit samenspel op een afstandje. De ene leerling heeft het ’s morgens nodig om even met de begeleider te kletsen voordat de dag goed kan beginnen, de andere leerling loopt het liefste ongezien de klas binnen en wil even alleen aan zijn tafel in een boek duiken… Deze verschillen leren zien en waarderen geeft ons nog meer kansen om onze kinderen beter te begrijpen en te begeleiden binnen hun eigen mogelijkheden.

Het stoplicht

Aan de hand van het “STOPlicht” leren we kinderen hoe je gewenst met elkaar omgaat en hoe je de ander aanspreekt. Het stoplicht hangt door de hele school en vertelt welke gedragsverwachtingen en daarbij horende omgangsregels er binnen onze school gelden. We gaan altijd uit van een positieve houding en richten ons voornamelijk op gewenst (groen) gedrag: dingen die goed gaan en een compliment verdienen. We leren kinderen vaardigheden zodat zij gewenst gedrag onder de knie krijgen en onacceptabel (rood) gedrag vermijden. Zo leren kinderen reflecteren op hun eigen gedrag, zowel in de klas als daarbuiten.

VVE methodiek

Wij werken met een eigen voorschools educatieprogramma geïnspireerd op het gedachtegoed van Reggio Emilia. Met educatie wordt bedoeld: zorgen dat kinderen, die kwetsbaar en nog niet zelfstandig zijn, zich veilig en gesteund voelen. Educatie betekent tegelijkertijd kinderen stimuleren om zelfstandig, zonder hulp en ondersteuning, te spelen en ontdekken.

De kern van onze werkwijze is zorgvuldig kijken en luisteren naar kinderen en beseffen dat wij de kinderen kunnen begeleiden bij wat ze graag willen weten, leren en doen. Wij proberen te achterhalen wat ze bezighoudt, wat er in hun hoofd omgaat, wat ze nodig hebben, zodat wij materialen en activiteiten kunnen aanbieden die hun zoektocht stimuleren. Daarbij zijn de inrichting en de materialen een voorwaarde voor een succesvolle manier van werken.

Drie V’s en doelen

Om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren werken wij vanuit de drie V’s: Verkennen, Verbinden en Verrijken. Deze didactiek is voortgekomen uit observaties van spelbegeleiding waarbij we ons afvroegen wat het verschil is tussen een goede en minder goede begeleiding. De begeleiders hebben allemaal als doel om, in het kader van voor- en vroegschoolse educatie, de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Maar in de ene spelsituatie zagen we meer spelbetrokkenheid en echte betrokkenheid dan bij andere. Het verschil bleek te zitten in de mate waarin de begeleiders aansloten bij de behoeften van de kinderen. Het ging om de balans tussen volgen en sturen. De combinatie van eerst verkennen, dan verbinden en verrijken bleek de garantie voor deze balans.

Verkennen

We verkennen de hele dag. We observeren het gedrag van de kinderen continu. Welke talenten heeft het kind? Welke dingen kan het kind goed en maakt het zich snel eigen? Welke dingen kan het kind minder goed? Kinderen verschillen onderling van elkaar en dat vergt een onderscheidende begeleiding. We vinden het belangrijk om kinderen op te voeden met aandacht voor de eigenheid van een kind. Kinderen moeten immers ieder hun eigen weg vinden in de wereld. Verkennen is belangrijk om die eigenheid te stimuleren.

Verbinden

Kinderen verschillen van elkaar, samenspel wisselt per dag, er zijn momenten dat een kind ‘zijn dag niet heeft’, of een geplande activiteit sluit niet aan bij een gebeurtenis die net heeft plaatsgevonden. Dat vraagt van ons dat we ons verbinden met wat voor een kind op dat moment het beste is. We verbinden ons met wat er speelt en stemmen onze plannen, doelen en activiteiten daarop af.

Verrijken

Voorschoolse educatie is erop gericht kinderen extra ondersteuning te bieden op de ontwikkelingsgebieden die voor leren op school belangrijk zijn. Wij gaan op zoek naar de ontwikkelingswaarde van de dingen in het leven van de kinderen op de groep. We zijn erop gericht om de ervaringen van kinderen te verrijken.